توزیع محصولی ناهنجار در جامعه ای فرهنگ مدار

آوینی فیلم - برخی مواقع از اتفاقات ناگوار فرهنگی در این مملکت، حتی قلم هم به علامتی از تعجب بدل می شود. شاید خود اسکورسیزی پیرمرد هم تصور نکند که فیلم سراسر غیراخلاقی اش در کشوری اسلامی به پخش درآمده است! بله. خبر اگرچه غیر قابل باور بوده اما با پرس و جو از فروشگاهی در این خصوص، اعلام عرضه آن تائید شد. فیلم کاملا ناهنجار " گرگ وال استریت" در ایران توسط موسسه پخش هنر اول دوبله شده و به بازار آمده است. در مورد این فیلم همین بس که چنان وقیحانه به نمایش صحنه های جنسی و موارد ناهنجار می پردازد که حتی فریاد کشوری بی قید و بند چون امریکا را درآورده و نقل است که در جریان اسکار سال قبل که همین فیلم و جناب فیلمسازش به عنوان کاندیدا در سالن حضور داشتند، یکی از مسئولین مربوطه با عنوان شرم بر تو به استقبال پیرمرد نیویورکی رفته است. اگرچه فیلم در جهت انتقاد از شرایط نامطلوب سرمایه داری و ناهنجاری فرهنگی و اقتصادی در قلب امریکا ساخته شده است و نمایش یافتن چالش غیراخلاقی کاراکتر اصلی فیلم در جهت باورسازی مخاطب در جهت اهداف سازندگان مطرح شده است، اما باید کماکان از مسئولین فرهنگی کشور این سوال را داشت که آیا عرضه هر محصول نامطلوبی که حتی با بیانی منتقدانه از سیاست های غرب تولید شده است، می تواند به ذات عرضه آن سرپوش نهد؟ پس با این شرایط دایره انتخاب گزینی ما از فیلم های قابل پخش می تواند همه فیلم های رادیکال با نگاهی بی پروا از مسائل اخلاقی نیز باشد؟! و سوال مهم تر این که آیا منتقد هوشمند باید بپذیرد که همه تلاش های پخش این فیلم در ایران، از بابت فعالیتی انتقادی بوده و بدون توجه به منافع اقتصادی ناشی از حضور فیلمسازی مطرح چون اسکورسیزی و بازیگری خوش چهره چون دی کاپریو، عرضه کنندگان به این کار دست زده اند؟!

فیلم براساس زندگی بلفورت سرچشمه گرفته است. یک دلال سهام امریکایی در دهه 80 که در جریان وضعیت وال استریت به 20 ماه تحمل زندان دچار شد و در آن جا با تشویق دیگران اقدام به نوشتن کتابی بر مبنای خاطرات خود کرد و براساس آن منبع اقتباس فیلم گرگ وال استریت شکل گرفت.

اما چرا فیلمی مانند گرگ وال استریت با وجود این که کاملا براساس افراط گرایی شخصی افسارگسیخته بنا شده است و براساس نگاهی انتقادی از ارائه هرگونه مختصات غیراخلاقی ابایی ندارد، می بایست برای جامعه ای اسلامی بامشحصات خاص هویتی به عرضه درآید؟ آیا با عملی کاسب کارانه می توان دغدغه های کشوری را که برای اعتلای آن خون شهیدانی بسیار گرانقدر را داده اند، نادیده گرفت؟ چرا با این وضعیت افسارگسیخته نباید برخوردی جدی شود؟ در سال های پیش نیز با دوبله و پخش آثاری خلاف عرف چون تایتانیک برخورد داشتیم که سر از خانه های مردم درآوردند! و حال به دنبال آن هستند که هر فیلم ایرانی را که شرایط مناسبی از لحاظ رعایت خط قرمزها ندارد به شبکه خانگی هدایت کنند. مگر شبکه خانگی به مانند نقطه ای فراموش شده و دالانی حبس شده برای محصولات هنجارشکن می باشد که چنین تصمیمات ناصوابی درباره آن گرفته می شود!

ارکان فیلم گرگ وال استریت براساس رقص، جنسیت و اعتیاد بوده است و این فیلم طولانی حتی با سانسورنمایی زمانی 40 دقیقه ای باز هم قابلیت ارائه ندارد و مگر هر فیلمی را می توان با پوشاندن لباسی دوباره به بازدید تماشای مردمانی اصیل رساند؟! این مساله را باید در نظر داشت که بسیاری از خریداران و افراد مراجعه کننده به مراکز تهیه فیلم های خانگی را نوجوانان و جوانانی کم سن و سال تشکیل می دهند و با توجه به معروفیت بازیگر و دیگر عوامل، حسی از اشتیاق برای خرید این فیلم ها پیش می آید و در این مسیر نادرست، نگاهی لجام گسیخته از دنیای غربی وارد ذهن تماشاگری ناآگاه قرار می گیرد.

چند روز پیش خبر از توزیع انیمیشن هایی غیرمجاز به بازار محصولات بود و امروز حتی با برچسبی قانونی، فیلمی خیراخلاقی چون گرگ وال استریت عرضه می شود و خدا به خیر کند که با این عدم نظارت فرهنگی چه فرداهایی برای خانواده ها در پیش است؟
مرتضی اسمعیل دوست